SPECIAL voor cultuurmagazine 8WEEKLY over de tentoonstelling Nieuwe Meesters in het Outsider Art Museum in de Hermitage Amsterdam. >>>
Kunst gemaakt door mensen die buiten het normale circuit van kunstenaars en musea vallen. Outsiders, dus. De tentoonstelling Nieuwe Meesters van het Outsider Art Museum in de Hermitage Amsterdam toont ruim 70 van zulke werken die ondanks of misschien wel dankzij de verstandelijke beperking of psychiatrische achtergrond van de maker, van bijzondere kwaliteit zijn en met recht een eigen plek hebben veroverd in de kunstwereld.
Mensen zoals ze zijn
Aan de muren hangt van elk van de 30 outsider-kunstenaars een grote zwart-witte portretfoto, geschoten door fotograaf Sander Troelstra. Troelstra won in 2015 de Nationale Portretprijs met een foto van succesvol beeldend kunstenaar Ben Augustus. Ben heeft het syndroom van Down. Troelstra heeft een bijzondere interesse in het onalledaagse en wil mensen laten zien ‘zoals ze zijn, ongepolijst. Gewoon als mens dus. Ook al zijn ze anders’. In de tentoonstelling worden naast fotoportretten van de kunstenaars ook videobeelden afgespeeld waarin te zien is hoe Troelstra de outsider-kunstenaars laat poseren en ze vastlegt met zijn camera. De kwetsbaarheid van deze mensen komt hierin goed naar voren en ontroert.
Uiting aan obsessies
In Nieuwe Meesters zijn zeer uiteenlopende werken te zien, die allemaal één ding gemeen hebben: ze geven uiting aan een obsessie van de maker. Elke maker heeft zijn of haar eigen specifieke en vaak eigenaardige belevingswereld die voor buitenstaanders lastig te doorgronden is. Deze mensen vinden ieder om verschillende reden moeilijk aansluiting bij de maatschappij, en veelal is het maken van kunst voor hen een noodzakelijk middel om zich tot die buitenwereld te verhouden en uiting te geven aan hun emoties. Het is kunst zonder pretenties, die geheel spontaan tot stand komt. Alleen al die wetenschap maakt de werken bijzonder. Hoewel alle tentoongestelde werken de moeite van het bekijken waard zijn, springen de stukken van een aantal kunstenaars eruit.
Lees hier verder Kunst die het normale ontstijgt
SUSAN NORTIER 